Değişim Yönetimi Nedir? Amaçları Nelerdir?

İlk olarak 20. yüzyılın son döneminde ortaya çıkan Değişim Yönetimi(İng: Change Management) kavramı; bir işletmenin stratejik hedeflerine ulaşmasını sağlamak amacıyla bireysel ve kurumsal ölçekte uygulanabilecek tüm iyileştirme süreçlerinin yönetilmesini ifade etmektedir. Etkili dönüşüm yönetimi ile işletmenin başarısını arttırmak mümkündür.

Bireysel Değişim Yönetimi Sistemli Olmalıdır

Bireylerin değişime direnç göstermesi doğal ve psikolojik bir tepki olarak nitelendirilebilir. Ancak global dünyanın en önemli kurallarından biri değişmeyen tek şeyin değişim olmasıdır. Bu doğrultuda, değişim yönetimi süreci doğru yönetildiğinde, bireylerin değişime başarılı bir şekilde adapte olması kaçınılmazdır. Zira değişime adapte olamayan birey ve şirketler, günümüz iş hayatının çetin rekabet ortamında varlıklarını sürdürme imkanı bulamazlar.

Bireysel değişim yönetimine vakıf olmak, şirketlerde değişim yönetimi sürecinin çok daha basit ve hızlı gerçekleşmesini sağlayacaktır. Kişilerin değişimi nasıl yaşadığı ve değişime başarılı bir şekilde adapte olmaları için ne şekilde desteklenmeleri gerektiğini iyi analiz etmek gerekir. Değişim yönetimi sürecini aktif olarak yönetecek olan liderin adaptasyon ve motivasyon gibi konularda oldukça hassas bir çalışma yapması elzemdir. Değişime ayak uydurmayı istemeden de olsa reddeden personeller, lider ve organizasyon tarafından doğru ve sistematik bir şekilde desteklenirse, adaptasyon süreci sorunsuz bir şekilde atlatılabilir.

Değişim Yönetiminde Liderin Rolü

Değişim yönetimi nedir sorusunun cevabı üzerine sürekli kafa yoran değişim liderleri, rehberlik etme yeteneğine sahip yöneticiler arasından seçilmelidir. Eğer lider değişime karşı isteksiz görünür ve değişim sürecinde organizasyonun motivasyonunu daima üst seviyede tutamaz ise şirket verimini yitirme ve en değerli personellerini kaybetme gibi tehlikelerle karşı karşıya kalabilir.

Lider, değişim yönetimi sürecinde, bireylerin ve işletmenin eksiklerini objektif bir yaklaşımla değerlendirmelidir. Değişim yönetimi sürecinde rol alacak olan liderin; yenilikçi, vizyoner, analitik düşünebilen, kapsayıcı ve bütünleyici bir kişiliğe sahip olması önemlidir. Değişim yönetimi sürecinde liderin sorumluklarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Değişim sürecinin çalışanların iş temposunu ve günlük hayatını nasıl etkileyeceğini öngörmek,
• Çalışanların süreç boyunca kazanacağı nitelikleri belirlemek,
• Çalışanların değişime daha kolay adapte edilmesi adına düzenlenecek eğitim ve etkinliklerin takvimini düzenlemek.

Değişim Yönetiminin Amaçları Nelerdir?

Değişim yönetimi; organizasyonda görülen eksiklikleri gidermek ve/veya organizasyona daha üstün özellikler kazandırmak amacıyla yapılabilir. Organizasyonların, değişim yönetimi sürecine girmelerindeki en yaygın amaçlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Şirket Değerini Arttırmak: Şirketler, yeni ve daha yüksek hedeflere ulaşmak amacıyla değişim yoluna gidebilir. Nakit akışını iyileştirmek, şirkete değer katmayan unsur ve yatırımları elimine etmek, dış kaynaklarla ticari ilişkiler kurmak ve personelin performansını arttıracak tedbirler almak bu başlık altında değerlendirilebilir.
• Tasarruf Çözümleri Geliştirmek: Bir şirketin satış grafiği ne kadar iyi olursa olsun, kar oranlarını arttırmak için tasarruf yöntemlerinden faydalanmak elzemdir.
• Personel Niteliğini Arttırmak: Şirket personelinin etkinliğini ve yetkinliğini arttırmak adına eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden faydalanılabilir. İş dünyasında diğer rakipleriniz ile rekabet edebilmek adına elinizdeki personele donanım kazandırmak, şirkete donanım sahibi yeni personeller almaktan daha makul bir çözüm yöntemidir.
• Süreç Değişimi: Organizasyonunuz kusursuz işliyor olabilir. Ancak ticaretin doğası gereği, şirket içi değerleriniz ne kadar iyi olursa olsun, yaptığınız iş çevresel faktörlerden ve dış unsurlardan da etkilenecektir. Özellikle satış sonrasında karşılaşılan problemler, süreç değişimine ihtiyaç duyduğunuza işaret eder.

Bu gibi amaçları gerçekleştirmek adına şirketin yapacağı tüm iyileştirme ve değişiklikler, değişim yönetiminin konusudur.

Değişim Yönetimi Örnek Olay

Örneğin, yılın ilk yarısında büyük anlaşmalara ve başarılı işlere imza atan bir şirketin, yılın ikinci yarısında gelir kaybı yaşadığını ve bu gelir kaybını telafi etmek adına tasarruf çözümleri geliştirmek istediğini düşünelim. Tasarruf dönemine giren şirketlerde, gereksiz harcamaların kısılması beklenir.  Bu amaçla çalışmalar yürütmeye başlayan değişim yönetimi lideri, iş veriminde bir aksama olmaksızın tasarruf edilebilecek olan şirket harcamalarını araştırır. Ve ilk olarak, yılda iki defa Ege bölgesindeki 5 yıldızlı bir otelde düzenlenen toplantılar gözüne çarpar. Değişim yönetimi uzmanı, bu toplantıların, toplantıya katılacak olan kişilere en yakın lokasyonda, mütevazı bir otelde veya yönetim binasındaki çok amaçlı salonlarda düzenlenmesine karar verir. Bu kararın çalışanlarda hayal kırıklığı ve motivasyon eksikliği yaratmaması adına çeşitli sunumlar gerçekleştirip küçük jestler hazırlayabilir. Toplantılar yeni adresinde gerçekleşene ve personel bu duruma adapte oluncaya kadar geçen süreç değişime; bu sürecin planlanıp titiz bir şekilde yönetilmesi de değişim yönetimine örnek teşkil etmektedir.

Değişim Yönetimini Zorlaştıran Unsurlar

Değişim yönetimi sırasında yaşanan en büyük zorluk çoğunlukla değişimin planlanıp hayata geçirilmesinden çok organizasyonun bu değişime verdiği tepkileri doğru şekilde yönetmektir. Değişimin ve dolayısıyla değişim yönetiminin önündeki temel zorluklara aşağıdaki örnekleri verebiliriz:

• Değişimden korkmak,
• Mükemmeliyetçilik ve başarısız olma korkusu,
• Geride kalma endişesi,
• Kontrolün kaybolacağına dair endişe ve korku duymak,
• Yardım bulamama, bir başına kalma endişesi,
• Zamanın yetersiz olması,
• Değişimi anlayamamak ve dolayısıyla benimseyememek

Başarılı bir değişim yönetimi lideri, yukarıda yer alan engellere karşı mutlaka ön hazırlık yapmalı ve kriz yönetimi için çeşitli planlar hazırlamalıdır.